Nu Nog Meer Korting – Black Friday Deals bij VWS
Minister Kuipers (VWS) verlaagt de ondergrens voor toelating van dure geneesmiddelen tot het basispakket via de sluis van €40 miljoen naar € 20 miljoen. Een ingreep die naar verwachting resulteert in acht extra sluisgeneesmiddelen per jaar en daarmee – naast langer wachten voor patiënten – in meer prijsonderhandelingen, meer korting en dus grotere besparingen. Of toch niet?
Om te beginnen, een reality check: wie nog steeds denkt dat patiënten na EMA-registratie eindelijk mogen rekenen op hun zo vurig gewenste geneesmiddel, komt van een koude kermis thuis. Hoewel op dat moment de balans tussen veiligheid en effectiviteit van een geneesmiddel goed is bevonden en de behandeling daarmee in Europa de markt op mag, volgt na jaren van onzekerheid, onderzoek, ontwikkeling en torenhoge investeringen een almaar zwaardere, nationale, eindtoets: de beoordeling voor vergoeding, doorgaans een apart traject in elke lidstaat.
Op papier laat Nederland nieuwe intramurale geneesmiddelen, middelen die in het ziekenhuis gebruikt worden, standaard toe tot het basispakket. De werkelijkheid is echter weerbarstiger, zo blijkt uit eerder onderzoek van HollandBIO. Dure geneesmiddelen komen in de zogeheten ‘sluis’, waarmee de overheid via prijsonderhandelingen meer grip wil krijgen op zorguitgaven. De consequentie, namelijk dat patiënten langer moeten wachten op hun geneesmiddel, wentelen het Zorginstituut en minister Kuipers af op fabrikanten. Zolang fabrikanten ‘extreem hoge prijzen blijven vragen’ voor dure intramurale geneesmiddelen, zijn kostendrukkende maatregelen – zoals het aanpassen van de sluiscriteria – noodzakelijk om de instroom te beheersen, verdringing te voorkomen en passende zorg mogelijk te maken.
Het ministerie van VWS staat voor een schier onafwendbaar, driedubbel zorginfarct – door ras oplopende zorgvraag, kosten en personeelstekort. En hoewel een transitie naar gezondheid op maat ons inziens de enige duurzame oplossing is, bezwijkt het ministerie toch steeds weer voor de verleiding van snelle winst, opgejut door de kostenbesparende afspraken in het coalitieakkoord. Onderhandelen over geneesmiddelen lijkt immers lekker te lonen: prijsonderhandelingen en financiële arrangementen leidden tot significante uitgavenverlaging aan intramurale geneesmiddelen van 25 miljoen euro in 2016 tot 383 miljoen euro in 2020, zo valt te lezen in de laatste monitor Medisch Specialistische Zorg. Geen wonder dus, dat minister Kuipers de ondergrens van de sluis verlaagt, om zo over méér geneesmiddelen te kunnen onderhandelen, en dus nog meer geld te besparen.
Maar… werkt dat eigenlijk wel echt zo? Het ontwikkelen van een geneesmiddel duurt in de regel ruim 10 jaar, en vergt een investering van gemiddeld 2,5 miljard euro – zo toont onderzoek naar het financieel ecosysteem aan dat in opdracht van het ministerie van VWS werd uitgevoerd. De paar geneesmiddelen die het tot registratie schoppen, moeten vervolgens de return on investment van álle investeringen in geneesmiddelenonderzoek en -ontwikkeling veiligstellen. Tenminste, wanneer we investeerders willen blijven aantrekken om de zoektocht naar nieuwe behandelingen te continueren.
Het is geen geheim dat de fabrikant de prijs van een geneesmiddel pas in een heel laat stadium – doorgaans zelfs ná registratie – bepaalt, wanneer het exacte label en daarmee de omvang van de patiëntenpopulatie bekend is. Wat zou jij doen met die initiële prijsstelling, wanneer je wist dat je nog uitgebreid en meermaals moet onderhandelen, en je klant de bedongen korting ook nog eens als een welkom politiek succes kan claimen? Juist. De analogie met Black Friday dringt zich op bij HollandBIO. Ware het niet dat er bij deze koopjesjacht niet enkel winnaars, maar ook verliezers zijn: de patiënten, die steeds langer met lege handen staan, en maar wachten en wachten…
Het moge duidelijk zijn: de verruiming van de sluiscriteria is een tegenvaller voor HollandBIO. Na publicatie van het onderzoek naar het financiële ecosysteem van geneesmiddelontwikkeling leek het kwartje te zijn gevallen dat geneesmiddelenontwikkeling lang duurt, kostbaar en risicovol is. Dat er grote investeringen nodig zijn om de innovatiemotor te laten draaien. Dat de return on investment in de farmaceutische industrie al jaren terugloopt. En dat stapelende repressieve maatregelen en ad hoc pleisters niet de oplossing zijn voor de uitdagingen rondom betaalbaarheid en toegankelijkheid van nieuwe geneesmiddelen.
Niet voor niets pleit HollandBIO voor een systeem waarin we dingen makkelijker, sneller en beter maken. Dat betekent dat we de voor overheid én fabrikant lonkende de politieke quick win van een betere deal met méér korting moeten weerstaan en werk moeten maken van oplossingen die weliswaar complexer zijn, maar die uiteindelijk écht het verschil maken, voor betaalbaarheid, innovatie, maar vooral ook voor de gezondheid van de patiënt. Die ambitie kunnen we zo uittekenen.
Lees meer:
https://www.skipr.nl/nieuws/kuipers-verscherpt-criteria-voor-pakketsluis-dure-geneesmiddelen/
