Minister Kuipers zoekt symbiose
Afgelopen week reisde minister Kuipers (VWS) af naar Boston, dé hotspot van de wereldwijde biotech sector. Tijdens de diverse programmaonderdelen, van bezoeken aan toonaangevende bedrijven en instellingen, een rondetafelgesprek met ondernemers, en een één-op-één fireside chat gaf minister Kuipers een overtuigend visitekaartje af. Met kennis van zaken presenteerde hij een heldere ambitie om te komen tot een duurzaam gezondheidsecosysteem. En al kunnen de harde noten die de minister in het hier en nu kraakt niet altijd op HollandBIO’s goedkeuring rekenen, zijn visie is een feest der herkenning en heeft onze volledige support. Daarom: een terechte bloemlezing uit onze week met de minister.
Dankzij continue innovatie en succesvolle stimulerende wetgeving voor de ontwikkeling van weesgeneesmiddelen, is er vandaag de dag veel meer mogelijk dan een aantal decennia terug. Er zijn meer geneesmiddelen op maat, bijvoorbeeld voor heel zeldzame ziektes, of gerichte behandelingen afgestemd op het genetische profiel van een tumor. Ook op diagnostisch vlak zijn de mogelijkheden enorm toegenomen. Het eind van deze – in HollandBIO’s woorden – biorevolutie is nog lang niet in zicht: er zitten nog vele medische doorbraken in de pijplijn die het leven van patiënten drastisch kunnen veranderen. Dat is een fantastische ontwikkeling, vindt Kuipers, voor een belangrijk deel mogelijk gemaakt door bedrijven en investeerders, die bereid zijn om het inherente grote risico van geneesmiddelenontwikkeling te dragen en de benodigde astronomische bedragen te investeren. “Chapeau”, aldus de minister op Radio 1.
De opmars van gepersonaliseerde behandelingen brengt ook grote uitdagingen met zich mee, het zal niemand ontgaan. Zo zijn er op regulatoir vlak hiaten wanneer er slechts een handvol patiënten zijn, maken grote nationale verschillen het ondoenlijk voor bedrijven om een geneesmiddel gelijktijdig in alle Europese lidstaten te lanceren met ongelijke en oneerlijke toegang als resultaat, en staat de betaalbaarheid van ons zorgsysteem onder druk. Waar het vandaag en morgen (voor Nederland en de VS althans) misschien nog mogelijk is om tonnen, of zelfs miljoenen te betalen voor de behandeling van een individuele patiënt, is dat op de lange termijn onhoudbaar wanneer de innovatie-opmars voortschrijdt, zo stelt minister Kuipers.
Voor elke patiënt die wacht op beterschap willen we uiteindelijk alles wat wetenschappelijk en technisch kan verzilveren in gezondheidswinst. Het huidige systeem kraakt in zijn voegen, verandering is onafwendbaar. Die uitdaging is niet makkelijk en vergt een bijdrage van iedereen, zo ziet ook de minister. Hij schetst daarbij het beeld van een miljoenpoot: al lijkt er amper iets te gebeuren wanneer één pootje beweegt, wanneer elk pootje een stapje zet, komen we weldegelijk vooruit.
De sleutel tot succes zal liggen in het vinden van balans, er moet worden voorzien in de essentiële noden van álle spelers in het ecosysteem. Minister Kuipers blijkt daarbij de behoefte van het bedrijfsleven niet alleen te kennen, hij onderschrijft deze en zet zich in om de sector waar mogelijk tegemoet te komen. Hij maakt zich op nationaal en Europees niveau hard voor voorspelbare en duidelijke wet- en regelgeving, het tegengaan van Europese versnippering, het komen tot een data-infrastructuur en uniforme standaarden, en voor een gezond rendement op innovatie. Maar in ruil verwacht hij ook een bijdrage van het bedrijfsleven. Zo noemt hij het respecteren van economische wetmatigheden als een dalende prijs bij toenemend volume, het verlagen van de prijsstelling na afloop van de exclusiviteitsperiode, en hekelt hij puur commercieel gedreven opportunisme in bijvoorbeeld octrooiverlenging, evergreening en aanhoudende prijsmaximalisatie.
Wat HollandBIO betreft is het goede en meest hoopgevende nieuws, dat de minister er net als wij van overtuigd is dat we er met zijn allen in zullen slagen om symbiose te vinden. Alle spelers in het ecosysteem delen immers hetzelfde doel, aldus Kuipers: allemaal willen we een bijdrage leveren aan een betere gezondheid. En met een gedeelde ambitie en zoveel knappe koppen in de sector, moeten we toch ook deze uitdaging kunnen slechten. HollandBIO kijkt nu al uit naar een constructief en ambitieus vervolg.
