Kiezen uit twee kwaden
Een fabrikant die stimuleringsmaatregelen voor weesgeneesmiddelen misbruikt om de prijs van een geneesmiddel tot grote hoogte te stuwen. En een academisch ziekenhuis dat uit frustratie de Europese bescherming van weesgeneesmiddelen met voeten treedt door een geneesmiddel zelf te produceren. HollandBIO vindt het kiezen uit twee kwaden. Wij staan voor oplossingen die gezondheidswinst, innovatie en betaalbaarheid in zich verenigen. En dat geldt helaas voor geen van beide.
Het initiatief van het AMC is met instemming en sympathie ontvangen. Toch zijn wij huiverig voor het precedent dat het schept. Het ondermijnen van de beschermde status van weesgeneesmiddelen kan de ontwikkeling van geneesmiddelen voor zeldzame ziekten doen stagneren. Want, wat als ziekenhuizen deze strategie ook toepassen bij geneesmiddelen van fabrikanten die wél fors hebben geïnvesteerd in een lang, duur en risicovol onderzoekstraject? En waar ligt de grens? Laten we die bepalen door de voor weesgeneesmiddelen ongeschikte GRADE-methodiek van het Zorginstituut en QALY-grenswaarde van €80.000? Dan wordt Nederland de bananenrepubliek voor weesgeneesmiddelen, met alle gevolgen voor de sector en de patiënten van dien.
De Europese stimuleringsmaatregelen voor de ontwikkeling van weesgeneesmiddelen zijn er niet voor niets. Nog tot 2000 was er vrijwel geen enkele behandeling beschikbaar voor zeldzame ziekten. Simpelweg omdat de businesscase ontbrak om de benodigde investering voor de ontwikkeling van een geneesmiddel voor een kleine groep patiënten te rechtvaardigen. De orphan drug regulation bracht hier verandering in. Inmiddels zijn er meer dan 80 geneesmiddelen tegen zeldzame ziekten goedgekeurd door het Europese Geneesmiddelen Agentschap (EMA). Op een geschat totaal van 6000 tot 8000 ziekten mogen we desalniettemin stellen dat er nog een lange weg te gaan is.
Laat er geen misverstand over bestaan: misbruik van stimuleringsmaatregelen moet worden tegengegaan. En het uitblijven van een reactie van fabrikant Leadiant doet de zaak geen goed. Maar met het verwerpen van de bescherming voor weesgeneesmiddelen dreigen we het kind met het badwater weg te gooien. Strategisch gebruik van wetgeving is van alle tijden, misbruik helaas ook. Misbruik pak je aan door de criteria voor het verkrijgen van een weesgeneesmiddelenstatus nog eens kritisch tegen het licht te houden en deze indien nodig aan te scherpen. Niet door een bom onder een bewezen stimulerend systeem te leggen.
Meer lezen?
– NRC: Het ziekenhuis durft nu de strijd aan met de farmaceut
– FD commentaar: Actie AMC geen panacee (log in)
