Het duurt te lang, we zeggen het al een tijdje…

Gezondheid op maat, Gezondheid 24 mei 2022

In een recente Kamerbrief constateert minister Kuipers tevreden dat het eigenlijk best goed gaat met de beschikbaarheid van nieuwe geneesmiddelen in Nederland, dat ze relatief snel hun weg vinden naar de juiste patiënt, en dat uit gesprekken met onder meer HollandBIO zou blijken dat het veld er ook zo over denkt. Dat deed menig wenkbrauw bij HollandBIO fronsen. Het duurt te lang, zo zeggen we immers al een tijdje.

Uit onderzoek van HollandBIO blijkt dat het steeds langer duurt om nieuwe geneesmiddelen vergoed en wel in het ziekenhuis te krijgen¹. Juist de geneesmiddelen die vanwege hun potentie voor de patiënt vaart maken in het Europese registratietraject, lopen vertraging op in de Nederlandse procedures voor vergoeding. In de recente Kamerbrief over verzekerde toegang van patiënten tot geneesmiddelen² stelt minister Kuipers echter dat er over het algemeen weinig mis is met de toegankelijkheid van geneesmiddelen in Nederland. Daar valt ons inziens wel wat op af te dingen.

Allereerst geeft minister Kuipers aan dat de lange doorlooptijd bij extramurale geneesmiddelen verklaard kan worden door de tijd die fabrikanten na handelsvergunning nodig hebben om hun dossier in te dienen. De minister laat helaas na te vermelden dat fabrikanten voor de compleet verklaring van hun dossier óók afhankelijk zijn van de vooroverleggen en de behandeling van voorlopige dossiers³ door het Zorginstituut…

Ten tweede nuanceert de minister het beeld van de lange doorlooptijden in de sluis. Het gaat hier niet om 510 dagen⁴, maar gemiddeld om ‘slechts’ 424 dagen. Dat is alsnog meer dan een jaar lang geen verzekerde toegang tot een nieuwe behandeling voor patiënten… Te lang, vinden wij.

Ten slotte ziet de minister wat betreft de open instroom geen duidelijke signalen dat de toegang van patiënten tot dure geneesmiddelen in algemene zin in het geding is geweest. Een al te makkelijke conclusie, wanneer concrete data over hoe lang patiënten moeten wachten in het oerwoud van intramurale toegangsroutes ontbreekt.

Het huidige systeem van geneesmiddelenvergoeding in Nederland is inmiddels zó complex, dat verschillende partijen weliswaar een deel op het vizier hebben, maar niemand het volledige overzicht heeft. Onderzoek van HollandBIO¹ laat zien dat de doorlooptijd tussen marktvergunning en de toekenning van een declaratietitel gemiddeld 273 dagen is. Ook de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen⁴, het Zorginstituut⁵ en het ministerie van VWS zelf⁶ publiceren informatie over doorlooptijden. Omdat iedereen net weer een andere insteek, of net een ander deel van het complexe proces analyseert, is het lastig om de cijfers onderling te vergelijken.

Het resultaat is dat we elkaar om de oren slaan met cijfers en grafiekjes, kibbelen over wiens data klopt en wie de vertraging veroorzaakt. De echt belangrijke vraag blijft zo vooralsnog uit beeld: hoelang vinden we dat een patiënt in Nederland maximaal mag wachten op een nieuw geregistreerde behandeling? Pas als we het daarover eens zijn, krijgen die doorlooptijden betekenis. Pas dan kunnen we afspraken maken om maximale wachttijden niet te overschrijden, waarbij iedereen verantwoordelijkheid heeft – van ministerie tot fabrikant en van EMA tot Zorginstituut en verzekeraar. Noem het een adaptief ecosysteem, maar ook dat zeggen we al een tijdje…

Lees meer:

/door HollandBIO