AO Geneesmiddelenbeleid: innovatie, toegankelijkheid en betaalbaarheid centraal
Het debat tussen Minister Bruins van VWS en de Tweede Kamerleden tijdens het Algemeen Overleg (AO) Geneesmiddelenbeleid vorige week was een stuk minder gepolariseerd dan vorig jaar. Maar tevreden zijn we niet. Het blijft HollandBIO een doorn in het oog dat Kamer en ministerie met name steggelen over de korte termijn. Geneesmiddelenontwikkeling vergt een lange adem. Oplossingen die het verschil maken, vragen daar ook om. Wij blijven met ons programma ‘Sneller en beter van lab naar patiënt’ werken aan oplossingen waarbij gezondheid, innovatie en betaalbaarheid hand in hand gaan. Want op de lange termijn plukken alle stakeholders daar de vruchten van, patiënten voorop.
Waar HollandBIO vorige week al berichtte over de gebalanceerde inhoud en toon van de Kamerbrieven van minister Bruins in aanloop naar het AO, was ook in het debat zelf meer ruimte voor nuance. Minister Bruins bleef hameren op de wisselwerking tussen innovatie, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Daarbij had hij niet alleen aandacht voor het kostenplaatje van vandaag, maar ook voor het belang van de ontwikkeling van geneesmiddelen van de toekomst en de cruciale rol daarin van de farmaceutische industrie. Toch blijft er ook een aantal punten van zorg, waarover HollandBIO inbreng naar Tweede Kamerleden stuurde ter voorbereiding op het AO.
Een verslag van de belangrijkste punten uit het AO, inclusief de antwoorden van minister Bruins, lees je hier.
Sluis: vertraagde toegang patiënten als achilleshiel van de Sluis
De Sluis is door oud-minister Schippers ingesteld om de open instroom van dure geneesmiddelen tot het basispakket te kunnen beperken. HollandBIO vreest dat de Sluis tot een stuwmeer van vertraging oplopende middelen leidt. Diverse fracties (VVD, PVV, CU en D66) uitten hun zorg over de keerzijde van de brede toepassing van het instrument: vertraagde toegang tot mogelijk levensreddende geneesmiddelen. Want hoewel de criteria voor instroom van geneesmiddelen in de Sluis nu wettelijk zijn vastgelegd, zijn er geen afspraken over procedures tijdens de sluisperiode, noch over doorlooptijden. De minister erkende dat vertraging de achilleshiel van de Sluis is, maar dat hij in verband met de onderhandelingspositie van zijn ministerie geen maximale doorlooptijd voor onderhandelingen kon toezeggen. Wel beloofde hij de doorlooptijden en de negatieve gevolgen van de Sluis te zullen monitoren en de Kamer daarvan jaarlijks op de hoogte te stellen.
GRADE niet geschikt voor weesgeneesmiddelen
Het Zorginstituut gebruikt voor de farmacotherapeutische beoordeling van geneesmiddelen de zogenaamde GRADE-methodiek. HollandBIO is van mening dat deze methode een sta-in-de-weg is voor de realisatie van personalised medicine. D66, PVV en ChristenUnie stelden vragen over de geschiktheid van de methodiek voor de beoordeling van weesgeneesmiddelen, geneesmiddelen getest op kleine groepen of subpopulaties en real-world evidence. De minister hield de boot vooralsnog af door in in zijn antwoord te verwijzen naar de expertise en flexibiliteit van het Zorginstituut.
Weer meevaller in geneesmiddelenbudget
Al doen de media anders vermoeden, de uitgaven aan geneesmiddelen in verhouding tot de totale zorgkosten zijn al jarenlang stabiel. Sterker nog: jaar na jaar rapporteert het ministerie van VWS een onderschrijding van het geneesmiddelenbudget. Het is HollandBIO een doorn in het oog dat het ministerie desondanks hoofdzakelijk blijft inzetten op kostenbeheersing. Hoeveel gezondheidswinst laten we hiermee op de plank liggen? Met het oog op de nieuwe en te verwachten behandelmogelijkheden zou zelfs een verruiming van het geneesmiddelenbudget een te verdedigen beleidsvoornemen moeten zijn. De PVV stelde dat patiënten met een zeldzame ziekte direct van een beschikbare behandeling voorzien zouden moeten worden. De minister gaf te kennen dat de VWS-begroting nu al zwaar op de begroting van andere ministeries drukt en dat hij daarom elke te realiseren besparing wenselijk achtte.
Slimmer meten heeft de toekomst
Slimmer meten is meer weten, predikt HollandBIO in het Programma Sneller en beter van lab naar patiënt. Goed om te zien was dat diverse fracties ook de potentie omarmen van nieuwe diagnostica, biomarkers, registries en real-life ervaringen van patiënten . Maar hoe gaat de minister er nou voor zorgen dat we dit soort innovaties maximaal inzetten om patiënten zo snel mogelijk van de juiste behandeling te voorzien tegen minimale kosten, vroegen onder meer VVD, CDA en PVV. De minister wees op de subsidie ‘Ontwikkeling voorspellende diagnostiek’ van het ZonMw programma Personalised Medicine en het registratiekader dat het Zorginstituut ontwikkelt. HollandBIO vindt dit wat aan de magere kant en streeft naar meer ambitie: wij zijn ervan overtuigd dat Nederland op dit gebied alles in huis heeft om internationaal een voorbeeld te stellen.
Minister terughoudend over Initiatiefnota ‘Big Farma: niet gezond’
Met de brief over kostenbeheersing stuurde minister Bruins een reactie op de initiatiefnota “Big Farma: niet gezond” van de SP, GroenLinks en PvdA naar de Tweede Kamer. In die reactie ging de minister uitvoerig in op de onwenselijkheid van voorstellen als geneesmiddelenontwikkeling door de overheid middels een nationaal fonds, de brede inzet van dwanglicenties en magistrale bereiding van innovatieve geneesmiddelen. Ook tijdens het AO gaf de minister duidelijk aan hier geen heil in te zien. Alleen op het vlak van maatschappelijk verantwoord licenseren zag de minister kansen. Het wachten is hier op de opinie van de universiteiten, universitair medisch centra en in het bijzonder succesvolle initiatieven als Oncode Institute.
