Boost voor biotechnologie

Biotech-onderzoek in Nederland is van topniveau, maar toepassingen blijven nu relatief achter. Het programma Biotech Booster krijgt een bedrag van 250 miljoen euro toegekend uit het Groeifonds. Met deze investering moet onderzoek vaker, sneller en beter worden vertaald naar concrete producten – valorisatie dus. En dat heeft een enorme impact op onze maatschappij, verwachten HollandBIO-directeur Annemiek Verkamman en Mirjam van Praag, bestuursvoorzitter van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Biotechnologie raakt alle facetten van de samenleving. Is het niet vanwege de rol die de sector speelt in de bestrijding en preventie van ziekten, dan wel in verduurzaming of de ontwikkeling van voedsel. En de mogelijkheden reiken nog verder, met een kennisniveau dat op veel terreinen als toonaangevend geldt. “Biotech kan in belangrijke mate bijdragen aan de aanpak van grote uitdagingen wereldwijd. In het behalen van 11 van de 17 sustainable development goals, bijvoorbeeld”, zegt Annemiek Verkamman, directeur van belangenvereniging HollandBIO. Met de biotechnologische kennis kan volgens onderzoeksbureau McKinsey jaarlijks een economische impact worden bereikt tussen de 27 en 37 miljard euro. Toch wordt dat potentieel niet optimaal benut. “Veel kansrijke ideeën en innovaties vinden om verschillende redenen niet hun weg naar concrete oplossingen en producten. Daar gaan we iets aan doen.”

Waarde

Met de subsidie vanuit het Nationaal Groeifonds – een overheidsinjectie van in totaal 20 miljard voor initiatieven die de economie versterken – lijkt een toename van valorisatie in de biotechnologie nu dichterbij te komen. Het programma Biotech Booster moet kennis op basis van toponderzoek helpen omzetten in diensten, producten en bedrijven. Oftewel: meer waarde genereren met wetenschap, zoals Mirjam van Praag het omschrijft. Ze is voorzitter van het College van Bestuur van de Vrije Universiteit Amsterdam en leidt de landelijke impactagenda vanuit universiteiten. De VU is een van de partijen in de publiek-private coalitie achter de Groeifonds-aanvraag en onderhoudt hierin een nauwe samenwerking met HollandBIO.

“Onderzoekers en ondernemers weten elkaar van oudsher niet zo snel te vinden. Dat staat valorisatie in de weg. Bovendien gaat overheidsfinanciering binnen de universitaire wereld eerder naar onderzoek en onderwijs. Voor de aanpak van de huidige maatschappelijke opgaven is wetenschap onmisbaar. Maar de waarde moet er wel uitkomen. Gelukkig staan deze werelden steeds meer open voor elkaar. Er is momentum voor de Biotech Booster”, zegt Van Praag.

Tonen en toetsen

In het Booster-programma worden dan ook bruggen geslagen. Een belangrijke eerste schakel is het opzetten van zogenoemde trusted communities. Dit zijn thema-gedreven netwerken die bestaan uit verschillende partners uit relevante sectoren. Samen vormen ze een vertrouwde omgeving waarin kennis wordt uitgewisseld en een (gezamenlijk) idee al in een vroeg stadium kan worden ontwikkeld en uitgetest. Zo is het op laagdrempelige wijze mogelijk om te inventariseren voor wie een uitvinding interessant is, en: waar een toepassing eventueel aan moet voldoen.

“In de praktijk belanden veel start-ups met een goed idee aan een druppelinfuus waardoor ze moeten beknibbelen op studies en ander onderzoek”, zegt Verkamman. “In de trusted communities is er alle ruimte voor projecten, pilots en haalbaarheidsstudies. Per thema zien ze er anders uit. Bij een medisch biotechnologisch idee kan de community bestaan uit wetenschappers, patiënten, verzekeraars en business developers van grote bedrijven die de markt overzien.”

Projecten met potentie kunnen terechtkomen in de volgende fase: het biotech innovation programme. Hierin is er nog steeds sprake van een project, maar wordt er door ondernemers verder onderzocht of er in het idee moet worden geïnvesteerd. De wetenschappers blijven gedurende het hele proces betrokken.

Impact

De Biotech Booster heeft potentie om economische groei te stimuleren. Zo moet het programma in 2031 21 scale-outs opleveren, waarvan vijf met een succesvolle exit deal. Alle effecten samen van de Biotech Booster zijn goed voor een cumulatief bbp-effect van 440 miljoen euro in 2031. Dit loopt op tot 10 miljard euro in 2050 wanneer het model in werking blijft.

Maar de impact reikt nog veel verder, merkt Van Praag op. “De Booster brengt een beweging op gang waarin het ene initiatief of idee leidt tot het volgende. Valorisatie levert niet alleen directe baten op, maar ook besparingen. Daarnaast kunnen successen uit de Biotech Booster niet alleen leiden tot economische, maar ook maatschappelijke impact die zelfs tot ver buiten Nederland reikt. Tot in armere landen bijvoorbeeld.”

De Biotech Booster is geslaagd als verschillende projecten een vlucht krijgen en resulteren in ondernemingen en producten met toegevoegde waarde, vindt Verkamman. Al gaat het er volgens haar niet om hoe, maar dát een innovatie zijn weg vindt. “Er zal ook genoeg niet lukken. Dat mag juist. Als de manier van werken en hoe we omgaan met innovaties maar normaal wordt. En dus, dat ideeën vanuit de biotechnologie veel eerder worden getoetst en kunnen landen. Zo profiteren we allemaal van de aanwezige kennis.”